Dây đàn Guitar Acoustic: PB vs 80/20 Bronze: Chọn loại phù hợp

Chọn dây đàn guitar acoustic cũng giống như chọn gia vị cho một món ăn – một thay đổi nhỏ có thể tạo ra sự khác biệt lớn về hương vị. Giữa vô vàn lựa chọn, Phosphor Bronze và 80/20 Bronze là hai “hương vị” phổ biến nhất. Bài viết này Trung Nguyên Piano sẽ phân tích chi tiết, giúp bạn tìm ra loại dây hoàn hảo cho cây đàn và phong cách của riêng mình.

Giới thiệu chung về dây đàn Guitar Acoustic

Vai trò của dây đàn là khởi nguồn cho mọi âm thanh của đàn guitar. Khi bạn gảy, rung động của dây được truyền qua ngựa đàn và mặt đàn, khuếch đại thành tiếng nhạc mà chúng ta nghe thấy. Chính vì vậy, chất liệu dây đàn guitar acoustic là yếu tố quyết định trực tiếp đến màu sắc âm thanh và độ vang của cây đàn.

Thị trường có nhiều loại chất liệu dây đàn guitar acoustic, nhưng hai loại phổ biến và được ưa chuộng nhất mà chúng ta sẽ tập trung so sánh hôm nay là Phosphor Bronze và 80/20 Bronze.

Dây đàn Phosphor Bronze là gì?

Dây đàn Phosphor Bronze được cấu thành từ hợp kim gồm chủ yếu là Đồng (khoảng 92%), Thiếc và một lượng nhỏ Phốt pho. Chính Phốt pho là thành phần quan trọng giúp dây có khả năng chống ăn mòn tốt hơn, từ đó kéo dài tuổi thọ sử dụng.

Đặc điểm âm thanh cơ bản

Âm thanh của dây đàn guitar acoustic dòng Phosphor Bronze được miêu tả là ấm áp, đầy đặn và cân bằng. Dải bass sâu, dải mid rõ ràng và dải treble mượt mà, không chói gắt. Nhiều nghệ sĩ và người chơi lâu năm ưa chuộng âm sắc này vì sự phong phú trong các âm bội (overtones), mang lại một tiếng đàn có chiều sâu và “có hồn”, rất phù hợp cho các dòng nhạc như Folk, Ballad hay Blues.

Cảm giác chơi và độ bền màu âm thanh theo thời gian

Khi mới thay, dây Phosphor Bronze có thể hơi sáng, nhưng sẽ nhanh chóng “vỡ tiếng” để trở nên ấm hơn và duy trì được màu âm cân bằng đó trong một thời gian dài. Từ kinh nghiệm thực tế, trong điều kiện khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam, một bộ dây chất lượng tốt có thể giữ được âm thanh hay trong khoảng 1-2 tháng với tần suất chơi đều đặn, bền hơn đáng kể so với các loại dây không có phốt pho.

Dây đàn 80/20 Bronze là gì?

Dây đàn 80/20 Bronze là một loại dây đàn phổ biến dùng cho đàn guitar acoustic. Đây là loại dây guitar acoustic truyền thống và đã tồn tại từ rất lâu trước khi Phosphor Bronze ra đời. Tên gọi “80/20 Bronze” chỉ tỷ lệ hợp kim được dùng để quấn quanh lõi dây:

• 80% đồng (copper)
• 20% kẽm (zinc)

Mặc dù được gọi là “Bronze” (đồng thiếc), hợp kim 80% đồng và 20% kẽm trên thực tế lại là thau (brass). Tuy nhiên, thuật ngữ “80/20 Bronze” đã được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp dây đàn guitar từ những năm 1930 nên nó vẫn được giữ lại để người chơi dễ nhận biết.

Đặc điểm âm thanh cơ bản

Trái ngược với sự ấm áp của Phosphor Bronze, dây 80/20 Bronze mang lại một âm thanh tươi sáng, rõ nét và vang lộng. Tiếng đàn có dải treble leng keng, lấp lánh và nổi bật, rất phù hợp khi cần tiếng guitar cắt xuyên qua một bản phối có nhiều nhạc cụ. Đây là âm thanh bạn thường nghe trong các bản thu âm nhạc Pop, Country hoặc khi cần sự sống động, hiện đại.

Cảm giác chơi và cách âm thanh thay đổi theo thời gian

Cảm giác chơi dây 80/20 thường khá trơn mượt. Tuy nhiên, đặc tính nổi bật của nó là sự thay đổi âm thanh theo thời gian. Khi mới thay, âm thanh rất sáng và ấn tượng, nhưng sẽ “xuống tông” nhanh hơn do Kẽm trong hợp kim dễ bị oxy hóa bởi mồ hôi và độ ẩm, làm mất đi độ leng keng ban đầu. Người chơi sẽ nhận thấy sự khác biệt rõ rệt chỉ sau vài tuần sử dụng.

So sánh chi tiết: Phosphor Bronze và 80/20 Bronze khác nhau như thế nào?

Để giúp bạn dễ hình dung, chúng tôi đã tổng hợp những khác biệt cốt lõi nhất giữa hai loại dây này.

So sánh trực tiếp về âm sắc (Tone)

Tiêu chí	Phosphor Bronze	80/20 Bronze
Tổng thể	Ấm áp, Cân bằng, Phức tạp	Sáng, Rõ nét, Vang
Dải Bass	Sâu, Tròn trịa	Chắc gọn, Trực diện
Dải Mid	Rõ ràng, Đầy đặn	Hơi lùi một chút
Dải Treble	Mượt mà, Dịu	Leng keng, Lấp lánh

So sánh về cảm giác chơi (Feel)

Dây 80/20 Bronze có xu hướng cho cảm giác trơn và mượt hơn khi vuốt dây. Trong khi đó, Phosphor Bronze có thể cho cảm giác hơi “bám tay” hơn một chút. Tuy nhiên, cảm giác này còn phụ thuộc nhiều vào lớp phủ (coating) và kích cỡ của dây.

So sánh về tuổi thọ và sự thay đổi âm thanh theo thời gian

Đây là điểm khác biệt lớn. Phosphor Bronze có tuổi thọ âm thanh ổn định hơn, âm thanh “già đi” một cách từ từ. Ngược lại, 80/20 Bronze có đỉnh âm thanh rất cao lúc đầu nhưng cũng xuống nhanh hơn. Kinh nghiệm cho thấy, với cùng tần suất chơi, dây Phosphor Bronze thường là lựa chọn kinh tế hơn về lâu dài nếu bạn không muốn thay dây quá thường xuyên.

So sánh về độ phản hồi và dynamic range

Dynamic range (dải tần nhạy động) là khả năng thể hiện sự khác biệt giữa các sắc thái đánh mạnh – nhẹ. Phosphor Bronze thường phản hồi tốt hơn với các cú gảy tinh tế, tạo ra âm thanh giàu chi tiết. Dây 80/20 thì trực diện hơn, cho âm thanh lớn và rõ ngay cả khi đánh không cần quá mạnh.

Lựa chọn dây đàn phù hợp: Dựa trên tiêu chí nào?

Không có loại dây nào tốt hơn, chỉ có loại dây phù hợp hơn. Dưới đây là các tiêu chí giúp bạn đưa ra quyết định.

Phù hợp với phong cách chơi

• Fingerstyle (Chơi ngón): Phong cách này cần sự rõ ràng và chi tiết của từng nốt nhạc. Âm thanh ấm áp, phức tạp và bền của Phosphor Bronze thường là lựa chọn lý tưởng.
• Strumming (Quạt chả): Khi quạt hợp âm, sự tươi sáng và vang dội của 80/20 Bronze giúp tiếng đàn trở nên rõ ràng, hòa quyện và nổi bật.

Phù hợp với thể loại nhạc

• Phosphor Bronze: Thích hợp với các thể loại cần chiều sâu và sự ấm áp như Folk, Ballad, Blues, Acoustic Rock.
• 80/20 Bronze: Hoàn hảo cho các thể loại cần sự sống động, tươi vui như Pop, Country, Bluegrass.

Phù hợp với cây đàn của bạn

Đây là một bí quyết từ kinh nghiệm tư vấn của chúng tôi: sử dụng dây đàn để cân bằng âm thanh tự nhiên của cây đàn.

• Với đàn có âm sẵn sáng (mặt top gỗ Spruce): Dùng dây Phosphor Bronze sẽ giúp làm ấm, cân bằng lại âm thanh, khiến tiếng đàn dày dặn hơn.
• Với đàn có âm sẵn tối, ấm (mặt top gỗ Cedar, Mahogany): Dùng dây 80/20 Bronze sẽ giúp “mở” tiếng đàn, bổ sung thêm độ sáng và sự rõ nét.

Phù hợp với âm thanh mong muốn

Cuối cùng, yếu tố quan trọng nhất chính là sở thích cá nhân. Bạn muốn tiếng đàn của mình nghe như thế nào? Hãy lắng nghe nhiều bản thu, và nếu có điều kiện, hãy thử cả hai loại dây trên chính cây đàn của bạn để có cảm nhận chân thực nhất.

Các yếu tố khác cần cân nhắc khi chọn dây đàn

Kích cỡ dây (Gauge)

Kích cỡ dây ảnh hưởng đến âm lượng và cảm giác chơi. Dây càng to (ví dụ: Medium .013) thì âm càng lớn nhưng bấm sẽ nặng tay hơn. Dây càng nhỏ (ví dụ: Extra Light .010) thì bấm êm tay hơn nhưng âm lượng nhỏ hơn. Với người mới bắt đầu, chúng tôi khuyên nên chọn cỡ dây nhỏ như Extra Light (.010) hoặc Custom Light (.011) để đỡ đau tay và dễ làm quen.

Lớp phủ dây (Coating)

Các thương hiệu hàng đầu như Elixir hay D’Addario cung cấp các dòng dây có lớp phủ polymer siêu mỏng. Lớp phủ này giúp tăng tuổi thọ dây lên 3-5 lần bằng cách chống lại rỉ sét và bụi bẩn. Dù giá thành cao hơn, đây là lựa chọn rất đáng cân nhắc cho người chơi thường xuyên hoặc sống ở nơi có độ ẩm cao.

Thương hiệu và dòng sản phẩm phổ biến

Khi bạn tìm mua dây đàn guitar acoustic, việc biết rõ các thương hiệu uy tín và dòng sản phẩm phổ biến sẽ giúp bạn lựa chọn dễ dàng hơn. Các hãng lớn thường có cả dây 80/20 Bronze và Phosphor Bronze, mỗi loại mang đến chất âm đặc trưng.

D’Addario

D’Addario là một trong những nhà sản xuất dây đàn lớn nhất và lâu đời nhất thế giới, nổi tiếng với sự đổi mới và chất lượng đồng đều.

Dòng sản phẩm tiêu biểu:

• Phosphor Bronze (EJ Series): Đây là dòng dây acoustic Phosphor Bronze phổ biến nhất của D’Addario. Chúng mang lại âm thanh ấm áp, cân bằng và độ ngân tốt.
• 80/20 Bronze (EJ Series): Cung cấp âm thanh sáng hơn, vang hơn khi mới lắp, phù hợp cho những ai muốn sự “lấp lánh” ngay lập tức.
• XS/XT Series: Các dòng dây có lớp phủ (coated strings) giúp kéo dài tuổi thọ âm thanh và chống ăn mòn hiệu quả.

Elixir

Elixir tiên phong trong công nghệ dây đàn có lớp phủ (coated strings), giúp kéo dài tuổi thọ âm thanh và bảo vệ dây khỏi gỉ sét.

Dòng sản phẩm tiêu biểu:

• NANOWEB Coating: Lớp phủ siêu mỏng, mang lại cảm giác chơi mượt mà và âm thanh sáng tự nhiên. Có sẵn cho cả Phosphor Bronze và 80/20 Bronze.
• POLYWEB Coating: Lớp phủ dày hơn một chút, mang lại cảm giác trơn tru và âm thanh ấm hơn, tuổi thọ cực kỳ cao. Có sẵn cho cả 80/20 Bronze.

Martin

Martin là một thương hiệu guitar acoustic huyền thoại, và dây đàn của họ được thiết kế để tối ưu hóa âm thanh cho guitar acoustic. Dây Martin được nhiều nghệ sĩ nổi tiếng sử dụng.

Dòng sản phẩm tiêu biểu:

• Authentic Acoustic (trước đây là SP/Lifespan): Dòng dây cao cấp của Martin, có cả phiên bản Phosphor Bronze và 80/20 Bronze, với các tùy chọn có phủ (Lifespan 2.0) và không phủ.
• The Originals (80/20 Bronze): Dòng dây cơ bản của Martin, mang lại âm thanh sáng và cân bằng.

Ernie Ball

Ernie Ball nổi tiếng với dây đàn cho guitar điện, nhưng họ cũng có dòng dây acoustic chất lượng cao, mang lại âm thanh sáng rõ và độ bền tốt.

Dòng sản phẩm tiêu biểu:

• Earthwood 80/20 Bronze Acoustic Guitar Strings: Cung cấp âm thanh sáng, giòn và vang.
• Earthwood Phosphor Bronze Acoustic Guitar Strings: Mang đến âm thanh ấm áp và cân bằng hơn.

Khi nào cần thay dây đàn?

Dấu hiệu nhận biết dây cũ

• Âm thanh trở nên xỉn màu, mất đi độ vang và sự trong trẻo.
• Dây bị rỉ sét, đổi màu hoặc có cảm giác sần sùi khi vuốt.
• Đàn khó lên dây chuẩn hoặc giữ dây không ổn định.
• Cảm giác chơi không còn mượt, bấm nốt nặng hơn bình thường.

Tầm quan trọng của việc thay dây định kỳ

Việc thay dây định kỳ không chỉ giúp bạn có âm thanh hay mà còn là một bước bảo dưỡng cơ bản cho cây đàn, giúp bảo vệ các bộ phận như mặt phím và giữ cho bạn luôn có cảm hứng chơi nhạc.

Trải nghiệm thực tế là chìa khóa

Sau khi đã có kiến thức nền, cách tốt nhất để tìm ra loại dây phù hợp là tự mình thử nghiệm. Đừng ngần ngại mua một bộ Phosphor Bronze và một bộ 80/20 Bronze để cảm nhận sự khác biệt trên chính cây đàn của bạn.

Âm nhạc là một hành trình cá nhân, và việc tìm ra âm thanh bạn yêu thích chính là một phần của hành trình đó. Không có loại dây nào là “tốt nhất toàn diện”, chỉ có loại “phù hợp nhất với bạn”.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về dây đàn acoustic

• Dây đàn acoustic có dùng cho đàn classic được không?
  Hoàn toàn không. Dây acoustic lõi thép có độ căng rất lớn, có thể làm cong cần, thậm chí phá hỏng ngựa đàn của guitar classic vốn chỉ được thiết kế cho dây nylon mềm mại.

  

• Dây có lớp phủ (coated) có làm thay đổi âm thanh không?
  Có, nhưng rất ít. Lớp phủ có thể làm âm thanh “êm” hơn một chút so với dây không phủ, nhưng sự khác biệt này ngày càng nhỏ với các công nghệ phủ tiên tiến hiện nay.
• Người mới chơi nên bắt đầu với loại dây nào?
  Chúng tôi khuyên bạn nên bắt đầu với dây Phosphor Bronze cỡ Extra Light (.010) hoặc Custom Light (.011). Âm thanh của nó cân bằng, dễ nghe và kích cỡ nhỏ giúp bạn đỡ đau tay hơn trong giai đoạn đầu luyện tập.

[elementor-template id=”9281″]

Xem thêm:

• Review Đàn Guitar Enya X1 Pro
• Review Đàn Guitar Enya ED18
• Guitar hay Piano khó hơn? Nên học cái nào?

Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn tự tin hơn trong việc lựa chọn dây đàn guitar acoustic. Tóm lại, hãy nhớ: Phosphor Bronze cho âm thanh ấm áp, cân bằng và 80/20 Bronze cho âm thanh tươi sáng, rõ nét. Nếu vẫn còn băn khoăn, đừng ngần ngại liên hệ trungnguyenpiano.com hoặc hotline 0326.630.975 với các chuyên gia để nhận được lời khuyên phù hợp nhất.