Guitar Bass là gì: Cấu tạo, vai trò & cách chọn cho người mới

Từ những âm trầm sâu lắng đến vai trò kết nối không thể thiếu trong ban nhạc, guitar bass luôn là mảnh ghép quan trọng. Bài viết này Trung Nguyên Piano sẽ giúp bạn khám phá định nghĩa Guitar Bass là gì, cấu tạo chi tiết và tầm quan trọng của loại đàn guitar này, đồng thời hướng dẫn bạn phân biệt với guitar điện và cung cấp những lời khuyên hữu ích để bắt đầu hành trình âm nhạc của mình.  

Guitar Bass là gì?

Đàn guitar bass, hay còn gọi là bass guitar hoặc đàn guitar trầm, là nhạc cụ dây tạo ra âm thanh ở tần số thấp. Chức năng chính của nó là tạo ra nền tảng hòa âm và giữ nhịp điệu vững chắc cho bản nhạc. Trong một ban nhạc, người chơi bass (bassist) đóng vai trò kết nối giữa trống (nhịp điệu) và các nhạc cụ giai điệu khác như guitar, piano.

Lịch sử hình thành và sự phát triển

Guitar bass điện ra đời vào giữa thế kỷ 20 như một giải pháp thay thế cho cây đàn contrabass (double bass) cồng kềnh và có âm lượng nhỏ. Với khả năng khuếch đại âm thanh qua amply, guitar bass nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu của âm nhạc hiện đại, từ rock ‘n’ roll đến jazz và funk.

Đặc điểm âm thanh và chức năng tổng quan

Âm thanh của đàn guitar bass thường được mô tả là dày, ấm và vững chắc. Nó không thường xuyên chơi những giai điệu chính nổi bật nhưng lại là xương sống của ban nhạc. Âm bass tạo ra một “rãnh nhịp” (groove) lôi cuốn, khiến người nghe muốn nhún nhảy theo và cảm nhận được chiều sâu của bản nhạc.

Cấu tạo cơ bản của Guitar Bass

Các bộ phận chính

• Thân đàn (Body): Thường làm từ gỗ, hình dáng và chất liệu gỗ của thân đàn ảnh hưởng trực tiếp đến âm sắc và độ ngân của âm thanh.
• Cần đàn (Neck): Dài hơn so với guitar điện, cần đàn là nơi chứa các phím đàn (frets) để người chơi bấm nốt.
• Đầu đàn (Headstock): Nằm ở cuối cần đàn, đây là nơi chứa các khóa đàn (tuning pegs) dùng để điều chỉnh độ căng và cao độ của dây.

Hệ thống điện tử

Hệ thống điện tử quyết định cách âm thanh của bass được thu lại và xử lý.

• Pickup: Là bộ phận thu nhận rung động của dây đàn và chuyển thành tín hiệu điện. Có hai loại chính là pickup passive (cho âm thanh ấm, cổ điển) và pickup active (cho âm thanh sáng, mạnh mẽ hơn).
• Nút điều khiển: Các nút vặn trên thân đàn dùng để chỉnh âm lượng (volume) và âm sắc (tone).
• Amply bass: Tín hiệu từ pickup cần được khuếch đại qua amply chuyên dụng cho bass để tạo ra âm thanh mà chúng ta nghe được.

Dây đàn và cầu đàn (Bridge)

Dây đàn bass dày và nặng hơn đáng kể so với dây đàn guitar điện để tạo ra âm thanh trầm. cầu đàn (bridge) là bộ phận giữ dây đàn ở cuối thân đàn, có vai trò truyền rung động từ dây xuống thân đàn, góp phần tạo nên âm sắc tổng thể.

Các loại Guitar Bass phổ biến

Guitar Bass 4 dây (tiêu chuẩn)

Đây là loại phổ biến nhất và là lựa chọn lý tưởng cho người mới bắt đầu. Với 4 dây được lên theo thứ tự E-A-D-G, loại đàn này đủ linh hoạt để chơi hầu hết mọi thể loại nhạc, từ pop, rock đến blues. Lời khuyên chân thành là bạn nên bắt đầu với đàn 4 dây để làm quen với các kỹ thuật và kiến thức nền tảng một cách dễ dàng nhất.

Guitar Bass 5 dây và 6 dây (mở rộng âm vực)

• Bass 5 dây: Thêm một dây Si (B) thấp, mở rộng âm vực xuống các nốt trầm hơn. Loại này thường được ưa chuộng trong các thể loại nhạc như metal, gospel, jazz hiện đại.
• Bass 6 dây: Thêm cả dây Si (B) thấp và dây Đô (C) cao, mang lại âm vực rộng nhất. Loại đàn này dành cho những người chơi có kỹ thuật cao và cần sự linh hoạt tối đa trong sáng tạo.

Một số loại đặc biệt khác

• Fretless bass (không phím): Cần đàn trơn không có phím kim loại, tạo ra âm thanh mượt mà, ngân nga, gần giống với đàn contrabass.
• Acoustic bass (bass thùng): Có thùng đàn rỗng như đàn guitar acoustic, cho phép chơi mộc (unplugged) với âm lượng vừa phải, phù hợp cho các buổi biểu diễn acoustic.

Vai trò của Guitar Bass trong âm nhạc

Tạo nền tảng nhịp điệu và hòa âm

Guitar bass và trống là một cặp đôi không thể tách rời. Chúng cùng nhau tạo nên nền móng nhịp điệu vững chắc, hay còn gọi là “groove”. Bassist không chỉ chơi đúng nốt mà còn phải chơi đúng thời điểm, đảm bảo toàn bộ ban nhạc chơi ăn khớp với nhau.

Kết nối và gắn kết các nhạc cụ trong ban nhạc

Guitar bass đóng vai trò là cây cầu nối giữa bộ gõ (trống) và các nhạc cụ giai điệu (guitar, keyboard, giọng hát). Nó vừa cung cấp nền tảng hòa âm cho giai điệu bay bổng, vừa khóa chặt vào nhịp điệu của trống, tạo ra một thể thống nhất, đồng điệu cho bản nhạc.

Góp phần tạo chiều sâu và cảm xúc cho bản nhạc

Những nốt trầm của bass lấp đầy không gian âm thanh, tạo ra cảm giác đầy đặn, ấm áp và có chiều sâu. Một bản nhạc thiếu đi âm bass sẽ có cảm giác mỏng, trống rỗng và thiếu đi sức nặng cảm xúc.

Sự hiện diện trong các thể loại âm nhạc

Guitar bass là nhạc cụ không thể thiếu trong hầu hết các thể loại âm nhạc hiện đại, bao gồm:

• Rock
• Pop
• Jazz
• Funk
• Blues
• Metal
• R&B

Phân biệt Guitar Bass và Guitar Điện

Dù có vẻ ngoài tương tự, guitar bass và guitar điện có những khác biệt cơ bản về cấu tạo và chức năng.

Sự khác nhau về cấu tạo

• Số dây: Guitar bass tiêu chuẩn có 4 dây, trong khi guitar điện có 6 dây.
• Độ dày dây: Dây bass dày và nặng hơn rất nhiều.
• Chiều dài cần đàn (Scale length): Cần đàn bass dài hơn để phù hợp với dây đàn dày và tạo ra âm trầm.
• Kích thước: Guitar bass thường to và nặng hơn guitar điện.

Sự khác nhau về âm thanh và chức năng

Về cơ bản, vai trò của chúng hoàn toàn khác nhau. Nếu guitar điện là giọng ca chính kể câu chuyện bằng giai điệu và hợp âm, thì guitar bass là nhịp đập trái tim thầm lặng nhưng không thể thiếu.

• Guitar Bass: Tạo ra tần số thấp (âm trầm), giữ nhịp và đi theo hòa âm nền.
• Guitar Điện: Tạo ra tần số trung và cao, chơi giai điệu (melody), hợp âm (chords) và các đoạn solo.

Xem  chi tiết: Guitar Bass Khác Gì Guitar Điện? So Sánh A-Z Cho Người Mới

Lời khuyên cho người mới bắt đầu học Guitar Bass

Cách lựa chọn loại đàn phù hợp

• Bắt đầu với bass 4 dây: Đây là lựa chọn tốt nhất để bạn tập trung vào những điều cơ bản.
• Chọn đàn vừa vặn: Hãy chắc chắn rằng bạn cảm thấy thoải mái khi cầm đàn, cần đàn không quá to so với tay bạn.
• Thử đàn trực tiếp: Nếu có thể, hãy đến cửa hàng để cảm nhận thực tế trọng lượng và cảm giác chơi của cây đàn trước khi quyết định mua.

Các kỹ thuật chơi cơ bản cần tìm hiểu

• Fingerstyle: Dùng ngón tay để gảy dây, tạo ra âm thanh ấm và tròn.
• Pick: Dùng phím gảy, tạo ra âm thanh sắc nét, mạnh mẽ, phù hợp với nhạc rock.
• Slap: Kỹ thuật dùng ngón tay cái đập và kéo dây, tạo ra âm thanh gõ đặc trưng trong nhạc funk.

Bảo quản và vệ sinh đàn

• Sau mỗi lần chơi, hãy dùng khăn mềm lau dây đàn và thân đàn để loại bỏ mồ hôi.
• Bảo quản đàn trong bao hoặc hộp ở nơi khô ráo, tránh nhiệt độ và độ ẩm thay đổi đột ngột.
• Thay dây định kỳ (khoảng 3-6 tháng một lần tùy tần suất chơi) để đảm bảo âm thanh tốt nhất.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về Guitar Bass

Học guitar bass có khó không?

Ở giai đoạn đầu, học bass có thể dễ tiếp cận hơn guitar điện vì bạn thường chỉ chơi một nốt tại một thời điểm. Tuy nhiên, để trở thành một bassist giỏi, có cảm nhận nhịp điệu tốt và sáng tạo đòi hỏi sự kiên trì và luyện tập không ngừng.

Guitar bass bao nhiêu tiền?

Giá đàn guitar bass rất đa dạng. Một cây đàn tốt cho người mới bắt đầu thường có giá từ vài triệu đồng. Các dòng đàn cao cấp hơn dành cho người chơi bán chuyên và chuyên nghiệp có thể lên đến vài chục hoặc hàng trăm triệu, tùy thuộc vào thương hiệu, chất liệu gỗ và hệ thống điện tử.

Có cần amply bass để chơi đàn không?

Có. Guitar bass điện không phát ra âm thanh lớn nếu không có amply. Bạn cần một chiếc amply chuyên dụng cho bass để nghe được âm thanh chuẩn xác và luyện tập hiệu quả. Đối với việc tập luyện yên tĩnh tại nhà, bạn có thể cân nhắc sử dụng headphone amp (amply tai nghe) nhỏ gọn.

Xem thêm:

• Đàn Guitar Acoustic là gì? Phân biệt và cách chọn cho người mới
• Đàn Guitar có mấy loại? Phân biệt & cách chọn đàn chuẩn nhất
• Guitar gỗ thịt (Solid Top) vs gỗ ép: Nên mua đàn nào tốt nhất?

Guitar bass không chỉ là một nhạc cụ, nó là trái tim và linh hồn của nhịp điệu. Hy vọng bài viết Guitar Bass là gì đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và hữu ích về thế giới của những âm thanh trầm ấm. Nếu bạn đã sẵn sàng bắt đầu hành trình âm nhạc của mình, đừng ngần ngại hãy hãy liên hệ 0326.630.975 với Trung Nguyên Piano để được tư vấn chọn lựa cây đàn bass phù hợp nhất.