Cách chỉnh action guitar acoustic dễ bấm hơn

Chỉnh action guitar acoustic là cách hiệu quả để giúp đàn dễ bấm, chơi êm tay và nâng cao trải nghiệm luyện tập. Bài viết sẽ hướng dẫn chi tiết cách điều chỉnh action đàn guitar thông qua các bộ phận như ty chỉnh cần, ngựa đàn, lược đàn. Cùng Trung Nguyên Piano khám phá ngay để cải thiện cây đàn của bạn một cách đơn giản và an toàn nhất!

Action đàn guitar acoustic là gì?

Action đàn guitar acoustic hiểu đơn giản là khoảng cách từ dây đàn đến mặt phím đàn. Action cao nghĩa là dây đàn ở xa mặt phím, ngược lại, action thấp là dây đàn gần mặt phím hơn. Một cây đàn có action phù hợp mang lại nhiều lợi ích:

• Thoải mái khi chơi, vừa phải giúp giảm đau mỏi đầu ngón tay, giúp việc làm quen và luyện tập dễ dàng hơn.
• Action chuẩn xác hỗ trợ các kỹ thuật chạy ngón, lướt phím mượt mà hơn giúp tối ưu tốc độ kỹ thuật cho người chơi chuyên nghiệp.
• Hỗ trợ chất lượng âm thanh chuẩn, không rè. Action quá thấp có thể gây rè dây, trong khi action quá cao làm âm thanh không thoát, tiếng đàn bị tù.

Giống như việc một phím đàn piano cần có độ nặng và độ nhạy vừa phải để người chơi cảm nhận tốt nhất, action của guitar cũng cần được điều chỉnh phù hợp để tối ưu trải nghiệm âm nhạc.

Dấu hiệu nhận biết action đàn cần điều chỉnh

Bạn có thể nhận biết action đàn guitar của mình cần điều chỉnh qua các dấu hiệu sau:

• Cảm giác khi chơi:
  • Đau đầu ngón tay, mỏi tay nhanh dù mới chơi một lúc.
  • Khó bấm các hợp âm chặn.
  • Cảm giác dây đàn quá căng, khó thực hiện các kỹ thuật luyến láy.
• Âm thanh:
  • Tiếng rè dây xuất hiện ở một số phím hoặc toàn bộ cần đàn, đặc biệt khi đánh mạnh.
  • Âm thanh không vang, không rõ ràng.
• Quan sát:
  • Khoảng cách giữa dây đàn và mặt phím ở khu vực giữa cần đàn (quanh phím 12) quá lớn.
  • Ngược lại, dây đàn gần như chạm vào mặt phím, đặc biệt ở các phím đầu.

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến action đàn guitar

Độ cong cần đàn

Ti chỉnh cần là một thanh kim loại nằm bên trong cần đàn, có vai trò cân bằng lực căng của dây đàn và giữ cho cần đàn có độ thẳng hoặc hơi cong nhẹ lý tưởng.

• Nếu cần đàn bị võng (cong vào trong, giống hình cánh cung), action ở giữa cần sẽ thấp, dễ gây rè dây ở các phím giữa.
• Nếu cần đàn bị gù (cong lồi ra ngoài), action sẽ bị đẩy lên cao, khiến việc bấm đàn trở nên khó khăn.

Ngựa đàn

Ngựa đàn là một thanh nhỏ (thường làm bằng xương, nhựa hoặc các vật liệu tổng hợp) nằm trên ngựa đàn gỗ ở mặt thùng đàn. Ngựa đàn quyết định trực tiếp chiều cao của dây đàn so với mặt phím, đặc biệt là ở phần cuối cần đàn.

• Ngựa đàn cao sẽ làm action tổng thể cao lên.
• Ngựa đàn thấp sẽ làm action tổng thể thấp xuống.

Lược đàn và tình trạng phím đàn

Lược đàn là bộ phận nằm ở đầu cần đàn, nơi dây đàn đi qua trước khi đến các khóa đàn. Các rãnh trên lược đàn quyết định action ở những phím đầu tiên. Nếu rãnh quá cao, việc bấm các hợp âm ở gần đầu cần sẽ khó khăn.

Tình trạng phím đàn cũng ảnh hưởng đến action và tiếng rè. Phím đàn bị mòn không đều, có phím cao hoặc thấp bất thường có thể gây rè dây ngay cả khi độ cong cần đàn và ngựa đàn đã được chỉnh đúng. Đây là vấn đề phức tạp hơn, thường cần đến sự can thiệp của kỹ thuật viên.

Hướng dẫn cách điều chỉnh action đàn guitar acoustic cơ bản tại nhà

Việc tự tay chăm sóc nhạc cụ có thể mang lại nhiều niềm vui. Trước khi bắt đầu, hãy chuẩn bị đầy đủ dụng cụ và đọc kỹ hướng dẫn.

Bước 1: Kiểm tra tổng thể và đo action hiện tại

1. Chuẩn bị dụng cụ: Thước đo action chuyên dụng (có vạch chia mm hoặc inch), capo, lục giác phù hợp với ti chỉnh cần của đàn bạn.
2. Kiểm tra độ cong cần đàn:
   • Đặt capo ở phím 1.
   • Nhấn giữ dây Mi trầm (dây số 6) ở phím cuối cùng của cần đàn.
   • Quan sát khoảng hở giữa đáy dây đàn và đỉnh phím số 7 hoặc 8. Khoảng hở lý tưởng thường rất nhỏ, khoảng bằng độ dày của một danh thiếp hoặc một tờ giấy gấp đôi. Nếu không có khoảng hở hoặc khoảng hở quá lớn, bạn cần điều chỉnh ti chỉnh cần.
3. Đo action ở phím 12:
   • Không dùng capo, đo khoảng cách từ đáy dây Mi trầm (dây 6) đến đỉnh phím 12.
   • Đo khoảng cách từ đáy dây Mi cao (dây 1) đến đỉnh phím 12.
   • Thông số action tham khảo cho guitar acoustic thường là:
     • Dây 6 (Mi trầm): khoảng 2.0mm – 2.8mm
     • Dây 1 (Mi cao): khoảng 1.6mm – 2.4mm
   • Các thông số này có thể thay đổi tùy theo sở thích cá nhân và phong cách chơi.

Bước 2: Điều chỉnh độ cong cần đàn (nếu cần)

1. Xác định vị trí lỗ chỉnh độ cong cần đàn: Thường ở đầu cần đàn (phía trên lược đàn) hoặc bên trong lỗ thoát âm.
2. Sử dụng lục giác phù hợp:
   • Nếu cần đàn quá võng: Xoay ti chỉnh cần theo chiều kim đồng hồ (siết vào) từng chút một (khoảng 1/8 đến 1/4 vòng mỗi lần).
   • Nếu cần đàn quá gù hoặc quá thẳng: Xoay ti chỉnh cần ngược chiều kim đồng hồ (nới ra) từng chút một.
3. Lưu ý CỰC KỲ QUAN TRỌNG:
   • Luôn xoay từ từ, từng chút một. Không bao giờ dùng lực quá mạnh.
   • Sau mỗi lần xoay nhỏ, hãy lên lại dây đàn đúng cao độ và kiểm tra lại độ cong cần, action. Gỗ cần thời gian để ổn định.
   • Nếu cảm thấy khó xoay hoặc không chắc chắn, hãy dừng lại ngay lập tức. Việc xoay ti chỉnh cần sai cách có thể gây hỏng hóc nghiêm trọng cho cần đàn.

Bước 3: Điều chỉnh chiều cao ngựa đàn (nếu cần)

Chỉ thực hiện bước này sau khi độ cong cần đàn đã được điều chỉnh phù hợp nhưng action tổng thể vẫn còn cao.

1. Nới lỏng hoặc tháo dây đàn để có thể lấy ngựa đàn ra khỏi ngựa đàn gỗ một cách dễ dàng.
2. Đo chiều cao hiện tại của ngựa đàn và xác định lượng cần mài bớt. Một quy tắc chung là: để giảm action ở phím 12 đi một khoảng X, bạn cần mài bớt đáy ngựa đàn một khoảng 2X.
3. Đánh dấu lượng cần mài trên ngựa đàn.
4. Dùng giấy nhám mịn đặt trên một mặt phẳng tuyệt đối (ví dụ: mặt kính), mài đáy của ngựa đàn. Giữ ngựa đàn thẳng đứng và mài đều tay để đảm bảo đáy ngựa đàn vẫn phẳng.
5. Mài từng chút một, thường xuyên lắp lại ngựa đàn vào đàn, lên dây và kiểm tra action.

CẢNH BÁO: Nếu mài ngựa đàn quá thấp, action sẽ quá thấp gây rè dây và rất khó khắc phục (thường phải thay ngựa đàn mới). Hãy thật cẩn thận.

Bước 4: Kiểm tra lại action và âm thanh

1. Lên dây đàn đúng cao độ chuẩn.
2. Đo lại action ở phím 12 cho cả dây 6 và dây 1.
3. Chơi thử:
   • Bấm thử từng phím trên mỗi dây để kiểm tra xem có bị rè không.
   • Chơi các hợp âm ở nhiều vị trí khác nhau trên cần đàn.
   • Thử các kỹ thuật bạn thường chơi.
   • Lắng nghe kỹ âm thanh của đàn, đảm bảo tiếng đàn rõ ràng, vang và không bị rè.

Nếu action vẫn chưa ưng ý hoặc có tiếng rè, bạn có thể cần lặp lại các bước điều chỉnh ti chỉnh cần hoặc ngựa đàn với những tinh chỉnh nhỏ hơn.

Những sai lầm và rủi ro cần tránh khi tự chỉnh action guitar acoustic

• Xoay ti chỉnh cần quá mạnh hoặc quá nhanh: Có thể làm hỏng ren của ti chỉnh cần hoặc thậm chí gãy cần đàn.
• Mài ngựa đàn quá lố: Làm action quá thấp, gây rè dây và khó sửa chữa.
• Không kiểm tra độ cong cần đàn trước khi chỉnh ngựa đàn: Có thể dẫn đến chẩn đoán sai và điều chỉnh không hiệu quả.
• Dùng sai dụng cụ: Dùng lục giác không vừa có thể làm hỏng đầu ốc chỉnh ti chỉnh cần.
• Tự ý can thiệp vào lược đàn hoặc phím đàn khi chưa có kinh nghiệm: Đây là những thao tác phức tạp, dễ gây hỏng hóc nếu không có chuyên môn.

Khi nào bạn nên tìm đến kỹ thuật viên chuyên nghiệp?

Dù việc tự chỉnh action đàn guitar có thể thực hiện tại nhà, có những trường hợp bạn nên tìm đến sự giúp đỡ của kỹ thuật viên chuyên nghiệp:

• Cần đàn bị cong vênh quá nặng, không thể điều chỉnh bằng ti chỉnh cần thông thường.
• Phím đàn bị mòn không đều, bị lỏng, hoặc có phím cao/thấp bất thường cần được mài lại hoặc thay thế.
• Lược đàn có vấn đề (ví dụ: rãnh quá cao hoặc quá thấp, bị mòn).
• Đàn có dấu hiệu nứt, vỡ hoặc các hư hỏng cấu trúc khác.
• Bạn đã thử các bước điều chỉnh cơ bản nhưng action vẫn không cải thiện hoặc xuất hiện thêm vấn đề.
• Đơn giản là bạn không tự tin hoặc không có thời gian để tự thực hiện.

Để đảm bảo cây đàn của bạn được chăm sóc tốt nhất và đạt action lý tưởng một cách an toàn, việc tìm đến các kỹ thuật viên dày dặn kinh nghiệm là lựa chọn thông minh.

Cách bảo quản để action đàn ổn định

Sau khi đã chỉnh được action ưng ý, việc bảo quản đúng cách sẽ giúp duy trì tình trạng này lâu dài:

• Kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ: Gỗ đàn guitar rất nhạy cảm với sự thay đổi độ ẩm. Độ ẩm quá cao có thể làm action tăng lên, quá khô có thể làm action hạ xuống và gây nứt gỗ. Sử dụng ẩm kế và máy tạo ẩm/hút ẩm nếu cần.
• Sử dụng dây đàn chất lượng và thay định kỳ: Dây cũ hoặc kém chất lượng có thể ảnh hưởng đến action và âm thanh.
• Kiểm tra và điều chỉnh action định kỳ: Nên kiểm tra action đàn khoảng 6-12 tháng một lần, hoặc khi bạn cảm thấy có sự thay đổi.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về action đàn guitar acoustic

Action đàn guitar acoustic chuẩn là bao nhiêu?

Không có một con số “chuẩn” tuyệt đối cho tất cả mọi người. Nó phụ thuộc vào phong cách chơi, lực tay và sở thích cá nhân. Tuy nhiên, khoảng 2.0mm – 2.8mm cho dây Mi trầm (dây 6) và 1.6mm – 2.4mm cho dây Mi cao (dây 1) ở phím 12 là những thông số tham khảo phổ biến.

Tại sao đã chỉnh ti chỉnh cần và ngựa đàn mà đàn vẫn bị rè dây?

Có thể do phím đàn không đều, lược đàn quá thấp, hoặc bạn đánh dây quá mạnh. Đôi khi, một số loại dây đàn nhất định cũng dễ gây rè hơn.

Chỉnh action có làm thay đổi âm thanh của đàn không?

Có. Action quá cao có thể làm tiếng đàn bị tù, không thoát. Action quá thấp dễ gây rè, làm giảm độ ngân. Action phù hợp sẽ giúp âm thanh cân bằng và rõ ràng nhất.

Có nên tự mài rãnh lược đàn không?

Việc điều chỉnh lược đàn đòi hỏi dụng cụ chuyên dụng và kỹ thuật chính xác. Nếu không có kinh nghiệm, bạn không nên tự ý mài lược đàn vì rất dễ làm hỏng và việc sửa chữa sẽ tốn kém hơn.

[elementor-template id=”9281″]

Xem thêm:

• Top 3 mẫu Ukulele dễ chơi, giá tốt cho người mới bắt đầu
• Review Đàn Guitar Thông Minh Enya Nova Go AI
• Guitar hay Piano khó hơn? Nên học cái nào?

Chỉnh action guitar acoustic không hề phức tạp nếu bạn nắm rõ vai trò của ty chỉnh cần, ngựa đàn và lược đàn. Chỉ cần một vài thao tác đúng cách, cây đàn của bạn sẽ trở nên “dễ thở” hơn rất nhiều. Và nếu trong quá trình tự chỉnh, bạn vẫn cảm thấy lấn cấn điều gì, đừng ngại — Trung Nguyên Piano luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn qua website trungnguyenpiano.com hoặc hotline 0326.630.975. Cây đàn hay, bắt đầu từ cách bạn chăm sóc nó!