Kỹ thuật legato piano là gì? Hướng dẫn chi tiết từ cơ bản đến nâng cao

Kỹ thuật legato chính là một trong những kỹ năng giúp bạn chơi piano mượt mà, liền mạch và đầy cảm xúc. Trong bài viết này, Trung Nguyên Piano sẽ hướng dẫn bạn từ cơ bản đến nâng cao, giúp bạn làm chủ legato và áp dụng vào các bản nhạc yêu thích. Cùng khám phá ngay!

Kỹ thuật legato piano là gì?

Legato piano là kỹ thuật chơi các nốt nhạc một cách liền mạch, không có khoảng ngắt giữa chúng. Tưởng tượng như bạn đang “gắn liền” các nốt nhạc lại với nhau để tạo ra một dòng chảy âm thanh liên tục. Đây là kỹ thuật quan trọng giúp bài nhạc trở nên mượt mà và giàu cảm xúc hơn. Từ “Legato” có nguồn gốc từ tiếng Ý “ligato“, có nghĩa là “liên kết” hoặc “gắn liền“.

Tìm hiểu chi tiết và chuyên sâu hơn thì sẽ có ba kỹ thuật khác nhau trong cách chơi các nốt nhạc. Legato, non legato và staccato. Trong đó, Legato là liền mạch, tạo cảm giác các nốt nhạc “chảy” vào nhau. Non legato hơi tách rời các nốt, tạo khoảng cách nhỏ nhưng vẫn giữ sự mềm mại. Staccato thì hoàn toàn ngắt rời, mỗi nốt được chơi ngắn gọn và dứt khoát.

Hãy tưởng tượng legato là một dòng nước chảy liên tục, non legato là những giọt nước rơi gần nhau, còn staccato là những giọt nước rơi riêng lẻ. Việc phân biệt và luyện tập cả ba kỹ thuật này sẽ giúp bạn biểu đạt cảm xúc đa dạng hơn trong âm nhạc.

Tại sao kỹ thuật legato lại quan trọng trong việc chơi piano?

Tạo ra âm thanh mượt mà, dễ chịu, giàu cảm xúc

Kỹ thuật legato piano giúp các nốt nhạc hòa quyện vào nhau, tạo ra âm thanh mượt mà và dễ chịu, giống như một giọng hát du dương. Khi chơi legato, bạn có thể kiểm soát độ mượt và sự chuyển tiếp giữa các nốt, giúp truyền tải cảm xúc một cách tinh tế hơn. Đây là yếu tố quan trọng trong việc biểu đạt nhạc tính và tạo cảm giác sâu lắng cho người nghe.

Giúp thể hiện sự liền mạch trong các giai điệu

Legato piano làm cho giai điệu trở nên trôi chảy, liền mạch, không bị đứt quãng giữa các nốt. Điều này đặc biệt quan trọng trong những bản nhạc trữ tình hoặc cổ điển, nơi sự kết nối mượt mà giữa các nốt giúp tạo ra một cảm giác tự nhiên và cuốn hút. Khi chơi một đoạn nhạc dài, legato giúp duy trì sự liên kết giữa các ý nhạc, tránh cảm giác rời rạc.

Là nền tảng cho các kỹ thuật nâng cao và diễn đạt âm nhạc phức tạp hơn

Dù là một kỹ thuật cơ bản, legato piano đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các kỹ thuật nâng cao hơn như phrasing (tạo câu nhạc), voicing (định hình âm sắc) và rubato (thay đổi nhịp độ linh hoạt). Việc thành thạo legato piano giúp người chơi có khả năng diễn đạt âm nhạc tốt hơn, từ đó tạo ra những màn trình diễn đầy cảm xúc và chuyên nghiệp.

Cách chơi legato piano

Nguyên tắc cơ bản: Nhấn phím tiếp theo trước khi nhả phím hiện tại

Nguyên tắc quan trọng nhất khi chơi legato là nhấn phím tiếp theo trước khi nhả phím hiện tại. Đây là chìa khóa để tạo ra một dòng âm thanh liền mạch và trôi chảy, không bị ngắt quãng.

Sử dụng lực ngón tay phù hợp

Hãy sử dụng lực ngón tay vừa phải – không nhấn quá mạnh, cũng không quá nhẹ. Lực nhấn cần đủ để tạo ra âm thanh rõ ràng, nhưng vẫn giữ được sự linh hoạt để di chuyển mượt mà giữa các nốt. Nếu nhấn quá mạnh, bạn có thể làm cứng tay và mất đi sự nhẹ nhàng cần thiết khi chơi legato.

Giữ cổ tay và cánh tay thả lỏng

Khi sử dụng kỹ thuật legato piano thì điều quan trọng bạn cần nhớ đó là cổ tay và cánh tay cần thả lỏng và di chuyển tự nhiên để hỗ trợ các ngón tay. Tránh gồng cứng vì điều này có thể làm hạn chế chuyển động và gây mỏi nhanh. Hãy tưởng tượng cổ tay của bạn như một cầu nối linh hoạt giúp các ngón tay di chuyển một cách trơn tru trên bàn phím, đó việc thả lỏng cánh tay và giữ cổ tay là vô cùng quan trọng.

Lắng nghe cẩn thận để tạo ra âm thanh liền mạch

Hãy tập trung lắng nghe âm thanh bạn tạo ra để xem âm thanh từ đàn piano phát ra đã đúng kỹ thuật hay chưa. Nếu nghe thấy bất kỳ khoảng ngắt nào giữa các nốt, hãy điều chỉnh kỹ thuật để đảm bảo dòng chảy âm thanh luôn mượt mà. Việc luyện tập với nhịp độ chậm sẽ giúp bạn kiểm soát tốt hơn và cải thiện dần khả năng chơi legato piano.

Các lỗi thường gặp và cách khắc phục

Lỗi 1: Nhấn hai phím cùng lúc

Một lỗi thường gặp khi chơi legato là nhấn hai phím cùng lúc, khiến âm thanh bị chồng lên nhau và mất đi sự rõ ràng. Điều này thường xảy ra khi bạn vội vàng di chuyển giữa các nốt. Để khắc phục, hãy luyện tập chậm, tập trung vào việc căn thời gian, đảm bảo rằng bạn chỉ nhấn một phím tại một thời điểm trước khi chuyển sang phím tiếp theo.

Lỗi 2: Thả phím quá sớm

Một lỗi khác là thả phím quá sớm, tạo ra khoảng ngắt giữa các nốt và phá vỡ sự liền mạch của legato. Khi điều này xảy ra, giai điệu sẽ trở nên rời rạc và thiếu mượt mà. Để khắc phục, hãy ý thức giữ phím cho đến khi phím tiếp theo được nhấn, đảm bảo các nốt được kết nối một cách trơn tru.

Lỗi 3: Lực ngón tay không đều

Nếu lực ngón tay không đều, một số nốt sẽ phát ra âm thanh to hơn hoặc nhỏ hơn những nốt khác, làm mất đi sự cân bằng và mượt mà của legato. Để khắc phục, hãy luyện tập các bài tập tăng cường sức mạnh và sự kiểm soát của ngón tay, đặc biệt là các bài tập thang âm hoặc arpeggio với tốc độ chậm để đảm bảo độ đồng đều.

Bài tập luyện tập legato từ dễ đến khó

Bài 1: Luyện tập trên các quãng 2, quãng 3 liên tiếp trên một quãng tám

Bắt đầu bằng cách luyện tập kỹ thuật legato piano trên các quãng 2 và quãng 3 liên tiếp trong phạm vi một quãng tám. Chơi thật chậm, tập trung vào việc tạo ra âm thanh liền mạch giữa các nốt. Sử dụng ngón tay một cách linh hoạt, giữ cho cổ tay thả lỏng để hỗ trợ sự chuyển động tự nhiên của bàn tay.

Bài 2: Luyện tập với gam Đô trưởng (C major) và La thứ (A minor)

Tiếp theo, luyện tập gam Đô trưởng (C major) và La thứ (A minor) theo chiều lên và xuống. Chú ý duy trì sự liền mạch giữa các nốt, không để âm thanh bị ngắt quãng. Cố gắng giữ lực nhấn đều đặn trên tất cả các phím, tránh tạo ra sự chênh lệch âm lượng giữa các nốt trong quá trình di chuyển ngón tay.

Bài 3: Chọn các đoạn nhạc ngắn có sử dụng legato

• Mức độ dễ: Trích đoạn từ Gymnopédie No. 1 của Erik Satie
  Bản nhạc này có giai điệu du dương, chậm rãi, rất phù hợp để luyện tập legato. Khi chơi, hãy tập trung vào sự mượt mà giữa các nốt, đảm bảo không có khoảng ngắt trong giai điệu.

  

• Mức độ trung bình: Trích đoạn từ Für Elise của Beethoven
  Sau khi đã quen với Gymnopédie No. 1, bạn có thể thử sức với một đoạn trong Für Elise của Beethoven. Đoạn nhạc này có tốc độ nhanh hơn, đòi hỏi sự chính xác cao hơn khi chuyển đổi ngón tay để duy trì legato mượt mà.

  

Ứng dụng legato piano trong các thể loại nhạc khác nhau

Nhạc cổ điển (ví dụ: các bản Nocturne của Chopin)

Trong nhạc cổ điển, legato thường được sử dụng để tạo ra những giai điệu trữ tình, sâu lắng. Một ví dụ điển hình là các bản Nocturne của Chopin, nơi legato giúp thể hiện sự uyển chuyển và cảm xúc tinh tế trong từng câu nhạc. Kỹ thuật này giúp các nốt nhạc hòa quyện vào nhau, mang lại âm thanh mượt mà và giàu cảm xúc.

Nhạc Jazz (ví dụ: các bản Ballad)

Trong nhạc Jazz, legato đặc biệt phổ biến trong các bản Ballad, nơi nó giúp tạo ra những giai điệu mượt mà, quyến rũ. Các nghệ sĩ Jazz thường sử dụng legato để kết nối các nốt một cách tinh tế, kết hợp với cách phrasing linh hoạt để tạo ra những câu nhạc trôi chảy và đầy cảm xúc.

Nhạc Pop (ví dụ: các đoạn intro hoặc outro du dương)

Trong nhạc Pop, legato thường được sử dụng trong các đoạn intro hoặc outro để mang lại cảm giác nhẹ nhàng, lãng mạn. Kỹ thuật này giúp làm mềm mại các giai điệu, khiến chúng trở nên dễ nghe và dễ cảm nhận hơn. Nhiều nghệ sĩ Pop áp dụng legato để tạo hiệu ứng bay bổng và tự nhiên, giúp bài hát trở nên cuốn hút hơn.

Lời khuyên và mẹo nâng cao

Tập trung vào việc tạo ra giai điệu bằng ngón tay của bạn

Hãy tưởng tượng rằng bạn đang hát giai điệu bằng ngón tay của mình. Điều này giúp bạn cảm nhận âm nhạc sâu sắc hơn và chơi Legato một cách tự nhiên, có hồn hơn. Khi bạn thực sự “hát” bằng phím đàn, từng nốt nhạc sẽ kết nối liền mạch, giúp bản nhạc trở nên truyền cảm và cuốn hút hơn.

Sử dụng pedal (nếu có) để tăng cường sự liền mạch

Nếu bạn sử dụng piano upright hay piano grand có pedal, hãy tận dụng pedal để hỗ trợ sự liền mạch của legato. Tuy nhiên, sử dụng pedal đúng cách rất quan trọng. Hãy nhấn pedal đồng thời với nốt tiếp theo và nhả pedal ngay khi nhả phím hiện tại để tránh làm âm thanh bị rối hoặc quá mờ.

Ghi âm lại quá trình luyện tập và so sánh với bản thu âm chuyên nghiệp

Một cách hiệu quả để cải thiện kỹ thuật legato piano là ghi âm lại phần chơi của bạn. Sau đó, hãy so sánh với các bản thu âm chuyên nghiệp để nhận ra những điểm cần cải thiện. Việc này giúp bạn phát hiện các khoảng ngắt không mong muốn, độ mượt mà của giai điệu và sự kiểm soát lực nhấn.

Tìm kiếm sự hướng dẫn từ giáo viên hoặc người có kinh nghiệm

Nếu bạn gặp khó khăn khi luyện tập kỹ thuật legato piano, đừng ngần ngại tìm sự hướng dẫn từ giáo viên hoặc người có kinh nghiệm. Họ có thể đưa ra những nhận xét cụ thể giúp bạn khắc phục lỗi sai và cải thiện kỹ thuật một cách nhanh chóng, hiệu quả hơn.

[elementor-template id=”9281″]

Xem thêm:

• Hướng dẫn cách đệm đàn piano cơ bản cho người mới bắt đầu
• Nên học piano đệm hát hay cổ điển, so sánh từ A-Z
• Khóa nhạc là gì? Ý nghĩa trong việc học piano và cách đọc, phân loại

Qua bài viết này, chúng ta đã cùng tìm hiểu legato piano là gì, cách thực hiện kỹ thuật này từ cơ bản đến nâng cao, cũng như tầm quan trọng của Legato trong việc tạo ra âm thanh mượt mà, trữ tình khi chơi piano. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ trong quá trình học piano, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua website trungnguyenpiano.com hoặc hotline 0326.630.975 để được tư vấn nhanh nhất!