Khi nào nên dùng pick thay vì ngón tay: So sánh âm thanh và kỹ thuật

Khi chơi guitar, việc lựa chọn giữa chơi guitar bằng pick hay dùng ngón tay sẽ ảnh hưởng lớn đến âm thanh và kỹ thuật biểu diễn. Hãy cùng Trung Nguyên Piano so sánh chi tiết ưu – nhược điểm của từng cách, giúp bạn hiểu rõ khi nào nên dùng pick để tạo âm sắc mạnh mẽ, rõ ràng, và khi nào nên tận dụng ngón tay để có giai điệu mềm mại, linh hoạt nhé!

So sánh tổng quan giữa pick guitar và ngón tay

Để có cái nhìn tổng thể, chúng ta hãy xem qua bảng so sánh nhanh những điểm khác biệt chính giữa việc sử dụng pick và ngón tay khi chơi guitar.

Tiêu chí	Chơi Bằng Pick (Phím Gảy)	Chơi Bằng Ngón Tay (Fingerstyle)
Âm sắc	Sáng, đanh, rõ nét, mạnh mẽ	Ấm, tròn, mềm mại, tự nhiên
Âm lượng	Lớn, đều, dễ kiểm soát	Thường nhỏ hơn, cần kỹ thuật để khuếch đại
Tốc độ	Rất nhanh khi chơi nốt đơn (solo)	Cần luyện tập nhiều để đạt tốc độ cao
Đa âm	Khó chơi các nốt trên dây xa nhau cùng lúc	Dễ dàng chơi nhiều nốt cùng lúc, tách bè
Cảm giác chơi	Chắc chắn, mạnh mẽ, dứt khoát	Gần gũi, kết nối trực tiếp với dây đàn
Thể loại phù hợp	Rock, Pop, Metal, Blues, Đệm hát	Classical, Folk, Jazz, Fingerstyle, Ballad

Âm sắc, âm lượng và độ ngân

Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất nằm ở âm thanh. Pick guitar tạo ra âm thanh sáng, đanh và mạnh mẽ, với độ tấn công (attack – độ nảy của âm thanh ngay khi gảy) rất dứt khoát. Điều này giúp tiếng đàn trở nên nổi bật, đặc biệt khi chơi trong một ban nhạc. Âm lượng tạo ra cũng lớn và đều hơn.

Ngược lại, chơi bằng ngón tay mang đến một âm thanh ấm áp, tròn trịa và tự nhiên hơn. Bạn có thể kiểm soát sắc thái (dynamic – sự thay đổi mạnh nhẹ của âm thanh) một cách tinh tế, tạo ra âm thanh mềm mại bằng phần thịt đầu ngón tay hoặc tiếng gảy sắc nét hơn bằng móng tay.

Kiểm soát kỹ thuật và tốc độ

Về tốc độ, pick có ưu thế vượt trội khi chơi các nốt đơn liên tục, ví dụ như trong các đoạn solo (lead guitar). Kỹ thuật guitar quạt chả (strumming) cũng trở nên đều đặn và mạnh mẽ hơn khi dùng pick.

Trong khi đó, ngón tay lại chiếm ưu thế về sự linh hoạt. Bạn có thể dễ dàng chơi các nốt trên những dây không liền kề cùng một lúc, tạo ra các hợp âm rải và những đoạn nhạc đa âm (polyphony – nhiều giai điệu vang lên cùng lúc) phức tạp. Đây là nền tảng của kỹ thuật guitar fingerstyle, nơi người chơi có thể đảm nhiệm cả phần giai điệu, hợp âm và bass.

Cảm giác chơi và kết nối với đàn

Yếu tố này mang tính cá nhân cao. Dùng pick mang lại cảm giác chắc chắn và đầy nội lực. Nhiều người chơi thích sự dứt khoát và rõ ràng mà nó mang lại.

Chơi bằng ngón tay lại tạo ra một cảm giác kết nối trực tiếp và thân mật hơn với cây đàn. Bạn có thể cảm nhận rõ độ rung của từng sợi dây, từ đó điều khiển âm thanh một cách tinh tế và giàu cảm xúc hơn.

Chơi guitar bằng pick (phím gảy): Kỹ thuật và ứng dụng

Hướng dẫn kỹ thuật cầm pick chuẩn

Cầm pick đúng cách là bước đầu tiên để chơi hiệu quả. Một trong những cách phổ biến và ổn định nhất là đặt pick lên cạnh ngón trỏ và dùng ngón cái giữ lại.

• Tư thế: Nắm hờ bàn tay, đặt pick lên đốt đầu tiên của ngón trỏ.
• Điểm tiếp xúc: Dùng mặt phẳng của ngón cái để giữ pick lại một cách chắc chắn.
• Điều chỉnh: Chỉ nên để lộ ra một phần nhỏ đầu nhọn của pick, khoảng 2-3mm. Điều này giúp tăng lực và độ chính xác khi gảy.

Một mẹo hữu ích để tránh làm rơi pick là giữ một lực vừa phải, không quá căng cứng cũng không quá lỏng lẻo. Bề mặt nhám trên một số loại pick cũng giúp tăng độ bám.

Các kỹ thuật gảy đàn cơ bản với pick

Hai kỹ thuật chính khi dùng pick là quạt chả và gảy nốt đơn.

• Quạt chả (Strumming): Đây là kỹ thuật dùng pick lướt qua nhiều dây đàn để tạo ra hợp âm, nền tảng của guitar đệm hát. Việc dùng pick giúp tiếng quạt đều, to và rõ ràng.
• Gảy nốt đơn (Lead guitar): Dùng pick để gảy từng nốt riêng lẻ, thường được sử dụng trong các đoạn solo. Kỹ thuật gảy lên-xuống xen kẽ (alternate picking) giúp đạt được tốc độ rất cao.

Ưu điểm và hạn chế khi dùng pick

Ưu điểm:

• Tốc độ cao: Lý tưởng cho các đoạn solo, riff nhanh.
• Âm lượng lớn: Âm thanh rõ ràng, sắc nét, phù hợp khi chơi cùng ban nhạc.
• Quạt chả đều đặn: Tạo ra nhịp điệu mạnh mẽ, ổn định cho việc đệm hát.

Hạn chế:

• Khó chơi đa âm: Khó gảy các nốt trên các dây không liền kề cùng lúc.
• Kiểm soát sắc thái hạn chế: Khó tạo ra sự mềm mại, tinh tế như ngón tay.
• Có thể làm mòn dây đàn: Đặc biệt với các loại pick cứng và kỹ thuật guitar gảy mạnh.

Thể loại nhạc phù hợp với pick

Pick là lựa chọn hàng đầu cho các thể loại nhạc cần sự mạnh mẽ và tiết tấu rõ ràng như Rock, Pop, Metal, Blues, và Country. Hầu hết các bản nhạc guitar đệm hát cũng sử dụng kỹ thuật guitar quạt chả bằng pick để tạo ra âm thanh sôi động.

Lựa chọn pick guitar phù hợp

Việc chọn pick cũng ảnh hưởng lớn đến âm thanh và cảm giác chơi. Bạn có thể lựa chọn dựa trên các tiêu chí sau:

• Độ dày: Pick mỏng (dưới 0.7mm) linh hoạt, hợp với quạt chả. Pick dày (trên 1.0mm) cứng cáp, cho tiếng gảy nốt đơn rõ ràng và mạnh mẽ. Pick trung bình là lựa chọn đa dụng cho người mới bắt đầu.
• Chất liệu: Các chất liệu phổ biến như celluloid, nylon, delrin (Tortex) mang lại âm sắc và độ bền khác nhau.
• Hình dáng: Hình giọt nước tiêu chuẩn là phổ biến nhất, ngoài ra còn có hình tam giác, jazz pick… phù hợp với các phong cách khác nhau.

Chơi guitar bằng ngón tay (fingerstyle): nghệ thuật và chiều sâu

Kỹ thuật guitar gảy ngón cơ bản

Chơi bằng ngón tay (Fingerpicking hay Fingerstyle) đòi hỏi sự độc lập và phối hợp nhịp nhàng giữa các ngón của bàn tay phải. Các ngón tay thường được ký hiệu là P (ngón cái), I (ngón trỏ), M (ngón giữa), và A (ngón áp út).

• Ngón cái (P): Thường đảm nhận các dây bass (dây 6, 5, 4).
• Các ngón I, M, A: Chịu trách nhiệm gảy các dây treble (dây 3, 2, 1).

Các bài tập cơ bản thường xoay quanh việc gảy các hợp âm rải (arpeggio) và các mẫu gảy lặp đi lặp lại để rèn luyện sự độc lập và đều đặn cho từng ngón.

Ưu điểm và hạn chế khi chơi guitar bằng ngón tay

Ưu điểm:

• Kiểm soát sắc thái tuyệt vời: Dễ dàng tạo ra âm thanh từ nhẹ nhàng, tình cảm đến mạnh mẽ.
• Khả năng chơi đa âm: Có thể chơi giai điệu, hợp âm và bass cùng một lúc.
• Âm thanh ấm áp: Tạo ra chất âm tự nhiên, tròn trịa và giàu cảm xúc.
• Kết nối trực tiếp: Cảm nhận rõ ràng sự tương tác với nhạc cụ.

Hạn chế:

• Tốc độ solo: Khó đạt được tốc độ cao như khi dùng pick.
• Âm lượng: Thường nhỏ hơn, có thể bị chìm khi chơi cùng các nhạc cụ khác.
• Yêu cầu luyện tập cao: Đòi hỏi sự kiên nhẫn để phát triển sự độc lập của các ngón tay.

Thể loại nhạc lý tưởng cho ngón tay

Kỹ thuật này là linh hồn của các thể loại như Nhạc cổ điển (Classical), Folk, Jazz, Lofi, Ballad và đặc biệt là Fingerstyle đương đại. Nó hoàn hảo cho các bản nhạc không lời, các tác phẩm biểu diễn solo phức tạp, nơi một cây guitar có thể vang lên như cả một dàn nhạc nhỏ.

Chăm sóc ngón tay và sử dụng móng tay giả

Để có âm thanh gảy ngón tốt nhất, việc chăm sóc móng tay là rất quan trọng. Móng tay cần có độ dài vừa phải và được dũa tròn để tạo ra âm thanh mượt mà, rõ nét. Nếu móng tay tự nhiên yếu, bạn có thể cân nhắc sử dụng móng tay giả (fingerpicks), thường làm bằng nhựa hoặc kim loại, để tăng âm lượng và độ sắc nét.

Khi nào nên kết hợp cả hai phương pháp: Hybrid Picking

Giới thiệu kỹ thuật kết hợp

Hybrid Picking là kỹ thuật kết hợp, trong đó người chơi cầm pick bằng ngón cái và ngón trỏ, đồng thời sử dụng các ngón còn lại (thường là ngón giữa và áp út) để gảy các dây khác.

Lợi ích của Hybrid Picking

Kỹ thuật này mang lại những lợi ích tốt nhất của cả hai thế giới:

• Kết hợp được âm thanh mạnh mẽ của pick với sự linh hoạt của ngón tay.
• Cho phép chơi các đoạn bassline dứt khoát bằng pick và các nốt giai điệu, hợp âm bằng ngón tay cùng một lúc.
• Tạo ra sự đa dạng về âm sắc và kết cấu âm thanh.

Lời khuyên thực tế cho người mới bắt đầu và học viên

Cách quyết định phương pháp phù hợp với bạn

Không có câu trả lời nào là đúng cho tất cả mọi người. Lựa chọn phụ thuộc vào mục tiêu và sở thích của bạn. Hãy tự hỏi mình:

• Thể loại nhạc bạn yêu thích là gì? Nếu là Rock, bạn nên bắt đầu với pick. Nếu là Ballad acoustic, ngón tay có thể là lựa chọn tự nhiên hơn.
• Bạn muốn chơi vai trò gì? Đệm hát cho người khác hay biểu diễn solo?
• Âm thanh nào hấp dẫn bạn? Âm thanh đanh, sáng của pick hay sự ấm áp, mộc mạc của ngón tay?

Lời khuyên tốt nhất là hãy thử cả hai. Đừng ngại thử nghiệm để khám phá xem phương pháp nào mang lại cho bạn nhiều cảm hứng nhất.

Bài tập phát triển kỹ năng cho cả pick và ngón tay

Dù chọn phương pháp nào, việc luyện tập các bài tập cơ bản cho ngón tay luôn cần thiết để tăng cường sức mạnh, sự linh hoạt và độc lập. Bạn có thể bắt đầu với các bài tập chạy nốt đơn giản trên cần đàn để cả hai tay phối hợp nhịp nhàng.

Luyện tập an toàn, chống chấn thương

Luôn chú ý đến tư thế khi chơi đàn. Ngồi thẳng lưng, giữ cho cổ tay thư giãn và không gồng sức. Việc khởi động các ngón tay trước khi tập và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp bạn tránh được các chấn thương không đáng có và duy trì đam mê lâu dài.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về chọn kỹ thuật guitar

Người mới học guitar nên dùng pick hay ngón tay trước?

Thông thường, người mới bắt đầu được khuyên dùng pick trước vì kỹ thuật quạt chả tương đối dễ làm quen, giúp bạn nhanh chóng đệm được những bài hát đơn giản. Tuy nhiên, nếu mục tiêu cuối cùng của bạn là fingerstyle, việc bắt đầu sớm với các bài tập ngón cũng là một lựa chọn tốt.

Có thể chơi mọi thể loại nhạc chỉ bằng pick hoặc chỉ bằng ngón tay không?

Về lý thuyết là có thể, nhưng thực tế mỗi phương pháp sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất ở những thể loại nhất định. Một nghệ sĩ guitar linh hoạt, thành thạo cả hai kỹ thuật sẽ có khả năng biểu cảm và ứng dụng đa dạng hơn rất nhiều.

Pick guitar có ảnh hưởng đến tuổi thọ dây đàn không?

Có. Việc sử dụng pick, đặc biệt là pick cứng và gảy mạnh, sẽ làm dây đàn mòn nhanh hơn so với chơi bằng ngón tay. Tuy nhiên, đây là một phần hao mòn tự nhiên và việc chọn loại pick phù hợp có thể giảm thiểu tác động này.

Hybrid Picking có khó học không và ai nên học kỹ thuật này?

Hybrid Picking đòi hỏi sự phối hợp và độc lập ngón tay cao hơn nên sẽ có phần thử thách lúc ban đầu. Kỹ thuật này lý tưởng cho những người chơi đã có nền tảng và muốn kết hợp sức mạnh của pick với sự linh hoạt của ngón tay, đặc biệt trong các thể loại như Country, Blues, Jazz.

[elementor-template id=”9281″]

Xem thêm:

• Khoảng cách dây đàn và cần đàn guitar: Thông số & cách đo chuẩn
• Cách cầm đàn guitar: Hướng dẫn đúng chuẩn & tránh 5 lỗi sai
• Ngựa đàn Guitar là gì? Vai trò quyết định âm thanh và cảm giác chơi

Việc lựa chọn chơi guitar bằng pick và ngón tay không phải là một quyết định vĩnh viễn. Điều quan trọng nhất là tìm ra phương pháp giúp bạn thể hiện bản thân một cách tốt nhất và tận hưởng quá trình tạo ra âm nhạc. Bạn cần chọn đàn guitar chất lượng, giá cả hợp lý thì hãy liên hệ ngay với Trung Nguyên Piano qua hotline 0326.630.975 (Mr. Nguyên) – 0987.999.942 (Mr. Sáu) hoặc ghé cửa hàng để được tư vấn thêm hoặc trải nghiệm trực tiếp nhé!