Hướng dẫn chi tiết cách chọn repertoire piano theo trình độ phù hợp

Chọn repertoire piano theo trình độ là một bước quan trọng để đảm bảo người học tiến bộ đều đặn và giữ được cảm hứng với âm nhạc. Tuy nhiên, không ít học sinh, phụ huynh và cả giáo viên vẫn gặp khó khăn trong quá trình này. Bài viết dưới đây, Trung Nguyên Piano sẽ mang đến hướng dẫn chi tiết giúp bạn lựa chọn tác phẩm phù hợp, vừa phát triển kỹ năng vừa duy trì niềm yêu thích khi chơi đàn.

Repertoire piano là gì?

Trong âm nhạc piano, “repertoire” (đọc là rê-péc-toa) đơn giản là danh sách các tác phẩm, bài tập, hay bản nhạc mà một người chơi piano đã, đang học hoặc luyện tập. Việc lựa chọn repertoire piano phù hợp không chỉ là sở thích mà còn mang tính chiến lược, ảnh hưởng trực tiếp đến hành trình âm nhạc của bạn.

Tầm quan trọng của việc lựa chọn repertoire phù hợp:

• Thúc đẩy sự tiến bộ: Những bản nhạc vừa sức giúp bạn củng cố kỹ thuật hiện có và từ từ chinh phục những thử thách mới, tạo nền tảng vững chắc cho lộ trình học piano.
• Duy trì động lực: Chơi những bài quá khó dễ gây nản lòng, trong khi những bài quá dễ lại nhàm chán. Repertoire phù hợp giúp bạn hứng thú và thực hành piano hiệu quả hơn.
• Phát triển cảm thụ âm nhạc: Mỗi tác phẩm mang một màu sắc riêng. Chọn lựa đa dạng giúp bạn mở rộng khả năng cảm thụ và diễn đạt nghệ thuật biểu diễn piano.
• Tránh hình thành thói quen xấu: Cố gắng chơi những bài vượt quá khả năng có thể dẫn đến việc bù trừ bằng những kỹ thuật sai, khó sửa về sau.

Từ kinh nghiệm giảng dạy, chúng tôi nhận thấy học viên có lộ trình repertoire rõ ràng thường tiến bộ nhanh và ổn định hơn.

Tự đánh giá trình độ piano hiện tại của bạn

Để chọn được repertoire piano phù hợp, trước hết bạn cần hiểu rõ khả năng của mình. Dưới đây là các yếu tố quan trọng để tự đánh giá:

• Kỹ thuật ngón:
  • Bạn chơi các scale (gam âm), arpeggio (hợp âm rải) ở các giọng trưởng/thứ khác nhau với tốc độ (BPM – nhịp mỗi phút) nào một cách đều đặn và chính xác?
  • Bạn có thể chơi các chord (hợp âm khối) một cách nhuần nhuyễn không?
  • Khả năng thực hiện các kỹ thuật như quãng tám (octaves), tremolo (kỹ thuật tạo âm thanh rung nhanh), trill (véo) đã ở mức nào?
• Khả năng đọc bản nhạc:
  • Tốc độ và độ chính xác khi bạn đọc nốt nhạc, bao gồm cả các nốt ở dòng kẻ phụ?
  • Bạn có gặp khó khăn với các tiết tấu phức tạp (dấu chấm dôi, dấu lặng, chùm ba, chùm sáu…), dấu hóa kép, dấu hoàn không?
  • Bạn nhận biết và thể hiện được các ký hiệu biểu cảm (cường độ, sắc thái, legato – luyến ngón, staccato – ngắt ngón…) trên bản nhạc chưa?
• Kiến thức nhạc lý:
  • Bạn có hiểu cấu trúc cơ bản của một bản nhạc (câu nhạc, đoạn nhạc)?
  • Bạn có thể nhận diện các hợp âm chính và xác định giọng điệu (trưởng/thứ) của một tác phẩm đơn giản không?
• Khả năng phối hợp hai tay:
  • Việc chơi các tiết tấu hoặc bè giai điệu khác nhau giữa tay phải và tay trái có còn là trở ngại lớn không?
• Khả năng cảm thụ và diễn cảm:
  • Bạn đã bắt đầu chú ý đến việc thể hiện “cái hồn” của bản nhạc, hay chỉ tập trung chơi đúng nốt?
  • Việc sử dụng pedal đã có ý đồ tạo màu sắc âm thanh chưa?

Gợi ý tự kiểm tra:

• Chơi lại một vài bài bạn đã học và cảm thấy thoải mái nhất. Tự đánh giá xem bạn có thể chơi trôi chảy, đúng nhịp và có cảm xúc không.
• Thử đọc lướt một đoạn nhạc mới mà bạn cho là ở trình độ của mình. Ghi nhận những khó khăn gặp phải.
• Nhiều người chơi thường gặp khó khăn khi tự đánh giá. Một cách khách quan là nhờ giáo viên hoặc người có kinh nghiệm hơn nhận xét.

Tiêu chí lựa chọn bản nhạc phù hợp với trình độ

Sau khi đã có cái nhìn tương đối về trình độ của mình, bạn có thể dựa vào các tiêu chí sau để chọn bản nhạc:

• Độ khó kỹ thuật:
  • Trang nhạc có quá nhiều nốt dày đặc hay không?
  • Bản nhạc có nhiều hình nốt lạ, nhịp điệu phức tạp hay chủ yếu là các hình nốt quen thuộc?
  • Có yêu cầu các kỹ thuật như nhảy quãng rộng, lướt ngón nhanh, quãng tám liên tục không?
  • Tay trái có phải chơi những đoạn phức tạp, độc lập với giai điệu của tay phải không?
• Độ phức tạp nhạc lý:
  • Bản nhạc có cấu trúc đơn giản (ví dụ A-B-A) hay phức tạp hơn (Sonata, Fugue)?
  • Sử dụng các hợp âm cơ bản hay có nhiều hợp âm nâng cao, chuyển giọng liên tục?
  • Có nhiều bè giai điệu vang lên cùng lúc, đòi hỏi sự kiểm soát độc lập của các ngón tay không?
• Chiều dài và cấu trúc: Người mới bắt đầu nên chọn những tác phẩm ngắn, cấu trúc rõ ràng để tránh cảm giác quá tải.
• Yêu cầu về pedal và diễn cảm: Bản nhạc có cần sử dụng pedal một cách tinh tế để tạo hiệu ứng không? Có nhiều chỉ dẫn về sắc thái, đòi hỏi sự kiểm soát lực ngón tốt không?
• Phù hợp với mục tiêu học tập: Bạn muốn luyện một kỹ thuật cụ thể (legato, tốc độ…), chuẩn bị biểu diễn, hay đơn giản là chơi một bài hát yêu thích để giải trí?
• Sở thích cá nhân và thể loại nhạc: Chọn những bản nhạc thuộc thể loại bạn yêu thích (cổ điển, jazz, pop, nhạc phim…) sẽ giúp duy trì hứng thú luyện tập lâu dài.

Khi tư vấn chọn nhạc, chúng tôi thường khuyên học viên cân bằng giữa việc thử thách bản thân với những kỹ thuật mới và củng cố những gì đã học qua các tác phẩm có độ khó tương đương hoặc dễ hơn một chút.

Gợi ý repertoire piano theo các cấp độ phổ biến

Dưới đây là một số gợi ý repertoire piano, phân loại theo các cấp độ thường gặp. Lưu ý rằng đây chỉ là gợi ý mang tính tham khảo, việc lựa chọn cuối cùng nên dựa trên sự đánh giá cá nhân và tư vấn của giáo viên.

Trình độ sơ cấp

• Đặc điểm: Các bài nhạc thường rất ngắn, giai điệu đơn giản, dễ nhớ. Tiết tấu chủ yếu là các hình nốt cơ bản (tròn, trắng, đen, móc đơn). Hai tay thường chơi riêng biệt hoặc phối hợp rất đơn giản (ví dụ: tay trái giữ hợp âm đơn, tay phải chơi giai điệu). Vị trí tay chủ yếu ở khu vực trung tâm bàn phím.
• Tác phẩm/Tác giả/Giáo trình gợi ý:
  • Các bài trong giáo trình cho người mới như Faber Piano Adventures, Alfred’s Basic Piano Library. Các giáo trình này được nhiều giáo viên uy tín khuyên dùng vì lộ trình khoa học.
  • Một số bài tập đơn giản của Czerny (ví dụ: một vài bài đầu trong Op. 599 – Practical Method for Beginners).
  • Các bản nhạc thiếu nhi, dân ca được chuyển soạn đơn giản.
  • “Minuet in G Major” (BWV Anh. 114, trước đây thường ghi của J.S. Bach, nay được xác định là của Christian Petzold) – một tác phẩm quen thuộc.

Trình độ trung cấp

• Đặc điểm: Bản nhạc có độ dài vừa phải, tiết tấu bắt đầu phức tạp hơn (có thể xuất hiện nốt móc kép, chùm ba). Yêu cầu sự phối hợp hai tay tốt hơn; tay trái không chỉ giữ hợp âm mà có thể chơi các hình đệm phức tạp hơn hoặc những đoạn giai điệu ngắn độc lập. Người học bắt đầu làm quen và rèn luyện các kỹ thuật như legato (luyến ngón) mượt mà, staccato (ngắt ngón) rõ ràng, và sử dụng pedal một cách có ý thức hơn. Vị trí tay di chuyển rộng hơn trên bàn phím.
• Tác phẩm/Tác giả/Giáo trình gợi ý:
  • Các bài tập của Czerny (ví dụ: Op. 849 – 30 New Studies in Technics, một số bài trong Op. 299 – The School of Velocity).
  • Các bản Sonatina của Clementi (ví dụ: Op. 36), Kuhlau.
  • Một số Prelude đơn giản của J.S. Bach (ví dụ: “Prelude No. 1 in C Major, BWV 846” từ Well-Tempered Clavier, Book 1).
  • Các tác phẩm như “Sonata in C Major, K. 545” (Movement 1) của Mozart, “Für Elise” (phần A và B) của Beethoven.
  • Một số Waltz, Mazurka đơn giản của Chopin.
  • Các bản nhạc pop, rock, nhạc phim được chuyển soạn cho trình độ trung cấp.

Ở giai đoạn này, nhiều học viên được khuyến khích khám phá sự đa dạng của các Sonatina, chúng đặt nền móng vững chắc cho các kỹ thuật phức tạp hơn.

Trình độ nâng cao

• Đặc điểm: Tác phẩm thường có độ dài lớn, cấu trúc phức tạp (Sonata, Fugue, Variation). Đòi hỏi kỹ thuật ngón điêu luyện: tốc độ rất nhanh, độ chính xác cao, sức mạnh và sức bền ngón tốt. Tiết tấu rất phức tạp và đa dạng. Việc sử dụng pedal và các kỹ thuật diễn cảm (sắc thái, cường độ) phải tinh tế và mang tính chuyên nghiệp. Người chơi cần có khả năng hiểu và thể hiện chiều sâu âm nhạc của tác phẩm.
• Tác phẩm/Tác giả tiêu biểu:
  • Các Sonata của Beethoven (ví dụ: “Sonata Op. 27 No. 2 ‘Moonlight'” – đặc biệt Movement 3, “Sonata Op. 13 ‘Pathétique'”).
  • Các tác phẩm lớn của Chopin (Ballades, Polonaises, Scherzos, các Etudes trong Op. 10 và Op. 25).
  • Các Prelude và Fugue từ Well-Tempered Clavier của J.S. Bach.
  • Các tác phẩm của Liszt (ví dụ: “Liebestraum No. 3”, Hungarian Rhapsodies), Rachmaninoff (Preludes, Concertos), Debussy (“Clair de Lune” – bản gốc, Arabesques), Ravel.
  • Các bản Jazz tiêu chuẩn phức tạp.
  • Repertoire ở trình độ này thường tương đương với các cấp độ cao (Grade 6 trở lên) của các hệ thống đánh giá quốc tế như ABRSM, Trinity College London.

Chinh phục những tác phẩm này không chỉ đòi hỏi kỹ thuật mà còn cả sự am hiểu sâu sắc về âm nhạc, điều mà các nghệ sĩ piano chuyên nghiệp và giáo viên giàu kinh nghiệm luôn hướng tới.

Nguồn tham khảo để tìm kiếm bản nhạc repertoire piano phù hợp

Việc tìm kiếm repertoire piano phù hợp sẽ dễ dàng hơn nếu bạn biết đến các nguồn sau:

• Giáo viên hướng dẫn: Đây là nguồn đáng tin cậy nhất. Giáo viên có kinh nghiệm sẽ đánh giá chính xác trình độ và gợi ý những bản nhạc phù hợp với mục tiêu và sở thích của bạn.
• Giáo trình và sách bài tập piano: Các bộ giáo trình uy tín (như đã đề cập ở trên) thường có lộ trình bài tập và repertoire được sắp xếp theo cấp độ rõ ràng.
• Website và ứng dụng học nhạc online: Nhiều nền tảng cung cấp kho bản nhạc lớn, thường được phân loại theo trình độ và thể loại. Tuy nhiên, cần chọn lọc các nguồn uy tín để đảm bảo chất lượng bản nhạc.
• Thư viện nhạc, cửa hàng nhạc cụ: Nơi bạn có thể tìm mua các bản nhạc in, các tuyển tập tác phẩm của những nhà xuất bản danh tiếng.
• Syllabus của các hệ thống đánh giá quốc tế: Tham khảo danh mục tác phẩm theo từng cấp độ của ABRSM, Trinity College London là một cách hay để có cái nhìn tổng quan về các tác phẩm tiêu chuẩn.

Để có những gợi ý sát nhất với khả năng và mục tiêu của bạn, việc trao đổi với một giáo viên piano giàu kinh nghiệm luôn là lựa chọn hàng đầu.

Lời khuyên thực tế khi luyện tập repertoire piano đã chọn

Khi đã chọn được bản nhạc ưng ý, việc luyện tập đúng cách sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh hơn:

• Chia nhỏ bản nhạc: Đừng cố gắng chơi cả bài ngay từ đầu. Hãy luyện tập từng câu, từng đoạn ngắn cho đến khi nhuần nhuyễn rồi mới ghép lại.
• Luyện tập tay riêng: Đảm bảo mỗi tay có thể chơi tốt phần của mình một cách độc lập trước khi phối hợp.
• Sử dụng metronome (máy đếm nhịp): Bắt đầu với tốc độ chậm để đảm bảo độ chính xác về nốt và nhịp, sau đó tăng dần tốc độ. Kinh nghiệm cho thấy, luyện tập chậm và chính xác ban đầu sẽ hiệu quả hơn việc chơi nhanh nhưng sai nhiều.
• Nghe bản nhạc mẫu: Nghe các nghệ sĩ chuyên nghiệp biểu diễn tác phẩm bạn đang học để có cảm nhận tốt hơn về tốc độ, sắc thái, và cách diễn đạt.
• Chú ý đến ký hiệu biểu cảm: Đừng chỉ chơi đúng nốt và tiết tấu. Hãy dành thời gian tìm hiểu và thể hiện các dấu luyến, ngắt, các thay đổi về cường độ (to-nhỏ), sắc thái.
• Kiên nhẫn và đều đặn: Luyện tập thường xuyên, dù chỉ 15-30 phút mỗi ngày, sẽ hiệu quả hơn nhiều so với việc luyện tập dồn dập một lần duy nhất trong tuần.

Kết nối giữa việc chọn repertoire piano và cây đàn piano

Chất lượng cây đàn piano bạn sử dụng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình chọn và luyện tập repertoire:

• Tầm quan trọng của cây đàn phù hợp:
  • Piano cơ: Với action (bộ máy cơ) nhạy bén và âm thanh cộng hưởng tự nhiên từ soundboard (bảng cộng hưởng âm thanh), piano cơ giúp thể hiện chiều sâu và sự đa dạng sắc thái của các bản nhạc phức tạp, đặc biệt là repertoire cổ điển nâng cao.
  • Piano điện: Cung cấp nhiều âm sắc, tính năng hỗ trợ luyện tập như metronome tích hợp, khả năng ghi âm, kết nối tai nghe để không làm phiền người khác, và thường có polyphony (số nốt đa âm tối đa) đủ để chơi hầu hết các tác phẩm. Đây là lựa chọn tốt cho người mới bắt đầu, không gian hạn chế, hoặc các thể loại nhạc hiện đại.
  • Piano hybrid (lai giữa cơ và điện): Kết hợp cảm giác phím của piano cơ với các tính năng của piano điện, phù hợp cho người muốn sự linh hoạt.
  • Lựa chọn đàn từ các thương hiệu uy tín như Yamaha, Kawai, Steinway & Sons, Roland, Casio… giúp đảm bảo chất lượng âm thanh và bàn phím, hỗ trợ tốt cho việc luyện tập.
• Bàn phím: Độ nặng và cảm giác phím (key touch) ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát lực nhấn, thực hiện các kỹ thuật ngón nhanh, lướt ngón. Một cây đàn có bàn phím không tốt có thể cản trở sự phát triển kỹ thuật.
• Âm thanh và Pedal: Chất lượng âm thanh và sự nhạy bén của pedal (đặc biệt là pedal vang – sustain pedal) rất quan trọng để thể hiện đúng sắc thái và hiệu ứng âm thanh của bản nhạc, nhất là với các tác phẩm đòi hỏi sự diễn cảm tinh tế.
• Bảo dưỡng đàn: Một cây đàn được bảo dưỡng tốt, ví dụ như được lên dây định kỳ và căn chỉnh action (bộ máy đàn) chuyên nghiệp, sẽ đảm bảo âm thanh chuẩn và bàn phím hoạt động mượt mà, giúp việc luyện tập hiệu quả và chính xác hơn.

Tại các showroom như Trung Nguyên Piano, bạn có thể trực tiếp trải nghiệm sự khác biệt giữa các dòng đàn để lựa chọn cây đàn phù hợp nhất với repertoire và mục tiêu học tập của mình.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về Repertoire Piano

Chọn repertoire piano khó hơn trình độ một chút có tốt không?

Có thể tốt để tạo thử thách và thúc đẩy sự phát triển, nhưng không nên chọn bài quá khó. Điều này dễ gây nản chí và có thể dẫn đến việc hình thành các thói quen kỹ thuật xấu do cố gắng bù trừ. Sự cân bằng là quan trọng, và tốt nhất nên có sự hướng dẫn của giáo viên. Từ kinh nghiệm giảng dạy, chúng tôi thấy rằng một chút thử thách có thể kích thích sự hứng thú, nhưng nếu bản nhạc quá xa vời so với khả năng hiện tại, nó thường dẫn đến căng thẳng.

Tôi có thể chỉ chơi những bài mình thích không?

Chơi những bài bạn thích chắc chắn sẽ giúp duy trì động lực. Tuy nhiên, để phát triển kỹ thuật và hiểu biết âm nhạc một cách toàn diện, bạn nên kết hợp giữa những tác phẩm yêu thích và các bài tập, etude (khúc luyện) có mục tiêu kỹ thuật cụ thể. Nhiều nghệ sĩ piano thành công cũng bắt đầu từ những bản nhạc họ yêu thích, nhưng họ hiểu rằng việc rèn luyện kỹ thuật qua các bài tập chuyên biệt là nền tảng không thể thiếu.

Làm thế nào để biết một bản nhạc có phù hợp với đàn piano điện của tôi không?

Hầu hết các bản nhạc piano đều có thể chơi trên đàn piano điện, đặc biệt là các model hiện đại có chất lượng bàn phím và âm thanh tốt. Tuy nhiên, những tác phẩm cổ điển ở trình độ nâng cao, đòi hỏi sự tinh tế cực cao về cảm ứng phím và khả năng kiểm soát pedal phức tạp, sẽ được thể hiện trọn vẹn nhất trên một cây piano cơ tốt. Khi tư vấn cho khách hàng, chúng tôi thường lưu ý rằng piano điện hiện đại có thể mô phỏng khá tốt, nhưng cảm nhận độ nặng phím và sự phản hồi của bộ máy cơ học trong các tác phẩm cổ điển kinh điển thì piano cơ vẫn là lựa chọn lý tưởng.

Thời gian bao lâu thì tôi nên đổi repertoire piano?

Không có một mốc thời gian cố định. Việc này phụ thuộc vào mục tiêu cá nhân, thời gian bạn dành cho việc luyện tập, và tốc độ tiến bộ của bạn. Thông thường, khi bạn đã có thể chơi một bản nhạc một cách thoải mái, diễn cảm, đúng kỹ thuật và cảm thấy không còn nhiều điều để cải thiện ở bản nhạc đó, đó là dấu hiệu tốt để bạn tìm kiếm những thử thách mới và mở rộng vốn tiết mục của mình. Hãy trao đổi với giáo viên để có kế hoạch phù hợp.

[elementor-template id=”9281″]

Xem thêm:

• 9 Bài tập luyện ngón piano hiệu quả cho người mới bắt đầu
• Nên mua đàn piano điện hay đàn piano cơ?
• Vị trí các nốt nhạc trên đàn piano

Chọn repertoire piano theo trình độ là bước quan trọng giúp bạn tiến bộ vững chắc và giữ vững cảm hứng học đàn. Bắt đầu từ việc tự đánh giá bản thân, xác định tiêu chí rõ ràng và tham khảo nguồn đáng tin cậy sẽ giúp bạn chọn đúng hướng. Repertoire không chỉ là bài tập, mà còn là hành trình âm nhạc ý nghĩa. Nếu cần tư vấn về đàn hoặc repertoire phù hợp, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua website trungnguyenpiano.com hoặc hotline 0326.630.975 để được hỗ trợ tận tình.